Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Μανίκας – Γιώργος Δόλγυρας
-Πώς αποφασίσατε να δραστηριοποιηθείτε σε έναν δημιουργικό και καλλιτεχνικό χώρο ενώ ασκείτε παράλληλα διαφορετικό επάγγελμα;
Για εμάς η καλλιτεχνική έκφραση και η δημιουργικότητα μπορούν να αποτυπωθούν με πολλούς διαφορετικούς τρόπους και μέσα. Παρότι η βασική μας επαγγελματική δραστηριότητα εντάσσεται στον κλάδο της αρχιτεκτονικής, μας γοητεύει ιδιαίτερα να εξερευνούμε διάφορες πτυχές της τέχνης αναζητώντας νέα μέσα για έκφραση.
Ως αρχιτέκτονες δραστηριοποιούμαστε στον τομέα του σχεδιασμού και της σύνθεσης, τόσο χώρων όσο και εμπειριών, ενώ μας ιντριγκάρει η δημιουργία ιδιαίτερων κόσμων και χαρακτήρων, τα παιχνίδια και η παιδική ανεμελιά που προσφέρουν.
Για το λόγο αυτό αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με την εικονογράφηση και να εξερευνήσουμε τον κόσμο των παιδικών βιβλίων. Ξεκινήσαμε με τα βιβλία ζωγραφικής επειδή είναι πιο κοντά στο γνωστικό μας αντικείμενο. Με την επαγγελματική μας εμπειρία στο σχεδιασμό προσπαθήσαμε να αναμείξουμε την αρχιτεκτονική με το παιχνίδι και τα χρώματα με τις μορφές, συνθέτοντας περιβάλλοντα που προσκαλούν τα παιδιά σε ένα ταξίδι φαντασίας. Άλλωστε αντιληφθήκαμε από πολύ νωρίς ότι η ίδια η διαδικασία της εικονογράφησης βιβλίων αποτελεί βασική πηγή έμπνευσης και ανατροφοδότησης για τα αρχιτεκτονικά μας έργα.
-Ποιες είναι οι δραστηριότητες του Atelier Nethys και ποιοι οι μακροπρόθεσμοι στόχοι του;
Το Atelier Nethys ξεκίνησε σαν μια ευχάριστη διαδικασία δημιουργίας περιεχομένου σχετικού με το φάσμα των παιδικών βιβλίων. Δοκιμάσαμε αρχικά τα βιβλία ζωγραφικής και καθώς οι εικόνες ζωντάνευαν στα μάτια μας θελήσαμε να εισάγουμε και την αφήγηση, δημιουργώντας ένα νέο είδος που αποκαλούμε ιστορία ζωγραφικής. Στην ουσία συνθέτουμε μια πλοκή που ξετυλίγεται σε μια αλληλουχία από ασπρόμαυρα καρέ, ενώ καλεί τον αναγνώστη να ταξιδέψει και να δώσει ο ίδιος χρώμα στην ιστορία.
Η επιλογή της παιδικής ηλικίας ως κοινό έγινε αβίαστα μέσω των σχεδίων και των θεμάτων που επιλέξαμε. Βέβαια αρχίζουμε να κατευθυνόμαστε και προς μεγαλύτερες ηλικίες, τόσο μέσα από τα πιο λεπτομερή σχέδια όσο και μέσω της αφήγησης.
Στόχος μας είναι τα βιβλία όχι μόνο να ψυχαγωγούν αλλά και να ενημερώνουν για σημαντικά θέματα όπως η προστασία του περιβάλλοντος και η διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Στις σελίδες των βιβλίων μας, οι βασικοί ήρωες ξεκινούν ταξίδια σε φυσικά τοπία και ιστορικά μνημεία, ενώ παράλληλα καλούν τους αναγνώστες να συλλογιστούν για τον κόσμο γύρω τους και να αντιληφθούν τη σημασία της προστασίας του περιβάλλοντος και του πολιτισμού.
Με τα νέα βιβλία που ετοιμάζουμε στοχεύουμε να προχωρήσουμε ένα βήμα πιο κοντά στο είδος των παιδικών παραμυθιών και στη συνέχεια των graphic novels για ενήλικες. Ως μακροπρόθεσμο στόχο θα θέταμε τη δημιουργία παιχνιδιών σκέψης και στρατηγικής και το συνδυασμό του βιβλίου με αυτά.
-Πόσο δύσκολος είναι ο σχεδιασμός του εξωφύλλου ενός βιβλίου να αποτυπώνει πλήρως το περιεχόμενο και το μήνυμά του;
Κατά τη γνώμη μας το εξώφυλλο ενός βιβλίου θα πρέπει να εμπνέει και να γοητεύει το θεατή και μελλοντικό αναγνώστη, συχνά λέγεται ότι οι περισσότεροι επιλέγουν ένα βιβλίο από το εξώφυλλό του παρά από την περίληψη του.
Το εξώφυλλο συνιστά την πρώτη μας εικόνα προς το χρήστη και προσπαθούμε να το συνθέσουμε με όσο το δυνατόν πιο ειλικρινή και ελκυστικό τρόπο. Η βασική δυσκολία έγκειται στον πολυδιάστατο ρόλο του εξωφύλλου, το οποίο δεν πρέπει μόνο να παρουσιάζει το περιεχόμενο, αλλά να προκαλεί συναισθήματα και να δημιουργεί μια σχέση μεταξύ του αναγνώστη και της ιστορίας.
Για το λόγο αυτό δεν προσπαθούμε να απεικονίσουμε πλήρως το περιεχόμενο, αλλά στοχεύουμε σε μια ευφάνταστη αναπαράσταση που προσκαλεί το θεατή να το δοκιμάσει. Καθώς το εξώφυλλο είναι η μοναδική έγχρωμη σελίδα, αποτελεί για εμάς μια ενδιαφέρουσα πρόκληση για να δώσουμε ζωή και χρώμα στους χαρακτήρες των σχεδίων μας. Έτσι συνιστά και μια δική μας πρόταση για το πώς μπορεί να χρωματιστεί το εσωτερικό του βιβλίου.
-Τι δίνει έμπνευση στον σχεδιαστή και πόσο αυτή χαλιναγωγείται από τα τεχνικά μέσα που χρησιμοποιεί;
Εμπνεόμαστε από τα πάντα γύρω μας, μια εικόνα, μια έκφραση, ένα βίωμα ή ένα διάλογο. Ολόκληρος ο κόσμος προσφέρει ερεθίσματα και είναι στο χέρι μας να τα αξιοποιήσουμε κατάλληλα προς δημιουργία.
Μία από τις πιο σημαντικές πηγές έμπνευσης για εμάς είναι τα ταξίδια, καθώς μας προσφέρουν την ευκαιρία να ανακαλύψουμε νέες κουλτούρες και αντιλήψεις. Τα ταξίδια σε συνδυασμό με την αγάπη μας για τα βιβλία και τον κινηματογράφο επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό το καλλιτεχνικό μας αποτέλεσμα.
Τμήμα της δημιουργίας αποτελούν και τα τεχνικά μέσα που θα χρησιμοποιηθούν για το εκάστοτε βιβλίο. Μια ιδέα θα πρέπει να ενισχύεται από τα μέσα εκτέλεσής της, αλλά ταυτόχρονα να επαναπροσδιορίζεται σε περίπτωση που ένα «δημιουργικό ατύχημα» της προσδώσει άλλη διάσταση. Τα τεχνικά μέσα είναι τα εργαλεία μετατροπής της έμπνευσης σε ολοκληρωμένο έργο και είμαστε ανοιχτοί στην επίδρασή τους.
Για εμάς έχει πολύ μεγάλη σημασία η διαδικασία του σχεδιασμού και όπως στην αρχιτεκτονική σύνθεση έτσι και στην εικονογράφηση επιτρέπουμε στα τεχνικά μέσα να μας επηρεάσουν και να συνδιαμορφώσουμε μαζί το concept. Άλλωστε δε θεωρούμε ότι μια ιδέα θα πρέπει να είναι αυτοσκοπός. Αντιθέτως πιστεύουμε πως η ίδια η διαδικασία μετατροπής της ιδέας σε βιβλίο προσδίδει μεγαλύτερη αξία στο τελικό αποτέλεσμα. Για το λόγο αυτό μας ενδιαφέρει να δοκιμάζουμε συνεχώς νέα συνθετικά εργαλεία και τεχνικά μέσα, ώστε να αξιοποιούμε στο βέλτιστο τις δυνατότητες που μπορούν να προσφέρουν.
-Πολλοί θεωρούν ότι αρκεί η χρήση μιας εφαρμογής και δεν χρειάζονται κάποιον ειδικό για να δημιουργήσουμε ένα επαγγελματικό σχέδιο. Τι απαντάτε;
Αρχικά πιστεύουμε πως η μεμονωμένη χρήση κάποιων εφαρμογών για το σχεδιασμό μπορεί να είναι βοηθητική για αρχάριους ή για γρήγορες προσπάθειες, αλλά η επαγγελματική σχεδίαση συχνά απαιτεί πολλά περισσότερα. Η χρήση μιας εφαρμογής αποτελεί το εργαλείο, ενώ οι γνώσεις και η εμπειρία τη δίοδο εκτέλεσης ενός έργου. Για να μπορέσει όμως κάτι να διακριθεί απαιτεί το μεράκι και τη χαρά του δημιουργού που εργάζεται με την ψυχή του.
Η εμπειρία και η κατανόηση των βασικών αρχών του σχεδιασμού από έναν εξειδικευμένο σχεδιαστή είναι καίριες για τη δημιουργία επαγγελματικών και άρτιων αποτελεσμάτων. Ο εικονογράφος έχει τη δυνατότητα να προσαρμόσει το σχεδιασμό του σε συγκεκριμένες ανάγκες, λαμβάνοντας υπόψη το στόχο, το κοινό, το μήνυμα, και πολλά άλλα στοιχεία.
Επιπρόσθετα, οι επαγγελματίες σχεδιαστές συνήθως έχουν πρόσβαση σε προηγμένα εργαλεία, καθώς και τη δυνατότητα να προβλέπουν τις εξελίξεις του κλάδου. Η εξειδίκευση που φέρουν, μπορεί να οδηγήσει σε πιο εξελιγμένα και εντυπωσιακά αποτελέσματα.
Για τους παραπάνω λόγους θεωρούμε σημαντική και αναγκαία την ύπαρξη ενός επαγγελματία στο κομμάτι του σχεδιασμού. Παρόλα αυτά ο καθένας έχει τη δυνατότητα να επιλέξει με βάσει τις απαιτήσεις, τους στόχους και το επίπεδο επαγγελματισμού που αναζητά. Ως αρχιτέκτονες χρησιμοποιούμε τα δικά μας σχεδιαστικά εργαλεία και προσπαθούμε να προσδώσουμε μια δυναμική στην εικονογράφηση, με τη δική μας ταυτότητα.
-Πόσο επηρεάζει τον χώρο σας η τεχνητή νοημοσύνη, θετικά ή αρνητικά;
Τα τελευταία χρόνια η τεχνητή νοημοσύνη έχει επεκταθεί σε πολλούς επαγγελματικούς τομείς, όπως και στο χώρο των τεχνών, της εικονογράφησης και της αρχιτεκτονικής. Θεωρούμε ότι πρόκειται για ένα ακόμη εργαλείο που ανάλογα με τη χρήση μπορεί να αποτελέσει βοηθό ή εχθρό του δημιουργού.
Η ταχύτητα εξέλιξης και διάδοσης της εγείρει σίγουρα ερωτήματα προς τον έλεγχο της χρήσης της, ενώ απειλεί κάποιες μηχανικές εργασίες, που όμως θα αυτοματοποιούνταν έτσι και αλλιώς με την πάροδο του χρόνου. Αυτό δε σημαίνει ότι μπορεί να γίνει άκριτα και μαζικά. Σε καμία περίπτωση δε θα θέλαμε η υπερβολική εξάρτηση από αυτή να οδηγήσει σε απώλεια της αυθεντικότητας και της δημιουργικότητας.
Καθώς βλέπουμε ότι πρωτοεμφανίζεται στην καθημερινότητα μας, κοιτάζουμε με ενδιαφέρον και περιέργεια τις νέες δυνατότητες που έχει να προσφέρει. Ελπίζουμε η τεχνητή νοημοσύνη να αποτελέσει στο μέλλον βοηθό του δημιουργού, ώστε συνδυαστικά να επιτύχουν κορυφαία αποτελέσματα στο χώρο του σχεδιασμού.
-Γιατί να επιλέξουν οι γονείς να αγοράσουν ένα βιβλίο ζωγραφικής όταν μπορούν να απασχολήσουν το παιδί τους δωρεάν στο διαδίκτυο ή στην τηλεόραση βλέποντας παιδικά;
Σίγουρα ζούμε σε μια εποχή όπου μικροί και μεγάλοι βομβαρδίζονται από χιλιάδες έτοιμες εικόνες. Τα βιβλία ανέκαθεν αποτελούσαν μια απόδραση της καθημερινότητας μέσω της φαντασίας και αυτό ακριβώς θέλουμε να πετύχουμε με τα βιβλία ζωγραφικής.
Άλλωστε η ίδια η ζωγραφική είναι ένα μέσο χαλάρωσης που ενισχύει τον ποιοτικό χρόνο του παιδιού με τον εαυτό του και το ταξίδι στην αυτοβελτίωση.
Αν και δεν είμαστε σε καμία περίπτωση ενάντια στα κινούμενα σχέδια της τηλεόρασης και του διαδικτύου, θεωρούμε ότι ένα βιβλίο ζωγραφικής είναι μια πραγματική επένδυση για την καλλιέργεια ενός παιδιού σε πολλαπλά επίπεδα. Η ενίσχυση της λεπτής κινητικότητας, ο συνδυασμός των χρωμάτων, η σχέση τους με τα συναισθήματα και η αποσυμφόρηση από τη μαζική εικόνα και την παθητική αποδοχή μηνυμάτων, αποτελούν ορισμένα από τα οφέλη αυτής της επένδυσης.
Στόχος μας είναι να δώσουμε τη δυνατότητα στα παιδιά να αυξήσουν τη δημιουργικότητά τους και να εκφραστούν ελεύθερα μέσα από το χρωματισμό. Επιλέγοντας τα ίδια τον τρόπο και τα μέσα που θα το πετύχουν, ενισχύεται η πρωτοβουλία και η κριτική τους σκέψη.
Τέλος μέσω της αφήγησης και των μηνυμάτων που επιλέγουμε να αναδείξουμε στα βιβλία μας, προσπαθούμε να ευαισθητοποιήσουμε τα παιδιά σχετικά με ζητήματα της επικαιρότητας, όπως η προστασία του περιβάλλοντος και ο σεβασμός της διαφορετικότητας.
-Εκ μέρους του culturepoint.gr σας ευχαριστούμε γι’ αυτήν την συνέντευξη
Σας ευχαριστούμε θερμά για τις πολύ ενδιαφέρουσες και ιδιαίτερες ερωτήσεις.
Βρείτε τη συνέντευξη και στη σελίδα του culturepoint.gr:
https://culturepoint.gr/oi-dimiourgoi-tou-ateliernethys-katerina-katsigianni-kai-argyris-mavronikolas-sto-culturepoint-gr/cu